Miền Bắc vào mùa gió nồm và mưa phùn rất ẩm ướt, độ ẩm không khí cao khiến cho nhà cửa, đồ đạc bị ẩm mốc, nước đọng thành giọt trên trần nhà và các bức tường, sàn nhà thì dính nhớp và ướt, nhiều người nghĩ tới việc mua một chiếc máy hút ẩm để cải thiện tình trạng này.
Có nên mua máy hút ẩm?
Điều khiến người dùng đắn đo nhiều nhất khi tìm mua máy hút ẩm là vấn đề giá. Máy hút ẩm khá đắt so với các đồ gia dụng khác, dao động từ khoảng 3,5 – 10 triệu đồng, tương đương với khoản tiền có thể mua các đồ gia dụng như tủ lạnh, máy giặt, máy sấy, điều hoà…, trong khi máy hút ẩm chỉ sử dụng thời gian khá ngắn trong năm.
Vậy có thể mua máy điều hoà nhiệt độ thay cho máy hút ẩm không? Nếu gia đình bạn có sẵn máy điều hoà thì có thể bật chế độ khô để giảm bớt sự ẩm ướt trong các căn phòng, tuy nhiên khả năng hút ẩm của điều hoà hạn chế hơn so với máy hút ẩm do đây chỉ là tính năng cộng thêm, ngoài ra công suất của điều hoà lớn nên sẽ tốn điện hơn.
Trên thực tế, theo trang How Stuff Works, máy điều hòa cũng có chức năng tương tự như một máy hút ẩm: nó giảm độ ẩm trong nhà bạn bằng cách hút không khí ấm vào và đưa không khí đi qua một cuộn dây lạnh. Nhưng điểm khác biệt là, máy điều hoà không làm nóng không khí trở lại trước khi xả ra, và đó là cách mà nó giữ không gian mát mẻ. Ngoài ra, máy điều hoà không có ẩm kế và do đó nó không đo độ ẩm tương đối, nó chỉ đo nhiệt độ. Một khi đã làm mát ngôi nhà của bạn đến mức nhiệt độ lý tưởng mà bạn đã cài đặt, thì nó sẽ ngừng chạy. Điều này có thể khiến độ ẩm trong nhà tăng trở lại, và làm cho không khí trong nhà có cảm giác nóng hơn thực tế.
Mặc dù máy hút ẩm cũng cần hoạt động trong một không gian kín giống như máy điều hoà thì mới đạt hiệu quả cao nhất, tuy nhiên nếu bạn cần hút ẩm ở những khu vực nhất định như các góc nhà, khu vực cầu thang, các phòng chưa lắp điều hoà…, thì một chiếc máy hút ẩm có khả năng di chuyển khắp nơi trong nhà là một lựa chọn đáng quan tâm.
Như vậy, nếu nhà bạn thực sự ẩm ướt và cần giảm độ ẩm, có thể xem xét mua một máy hút ẩm. Bạn có thể mang máy ra sử dụng vào mùa nồm ẩm hàng năm, hoặc những khi trời mưa gió kéo dài.
Tác dụng của máy hút ẩm
“Đầu tư” một máy hút ẩm có lẽ cũng không thành vấn đề nếu như nó hoạt động thực sự hiệu quả. Vậy nguyên lý hoạt động của máy hút ẩm là gì, liệu nó có đáng để bỏ tiền đầu tư không?
Khi mọi người phàn nàn về độ ẩm, đó là họ đang nói về độ ẩm tương đối (relative humidity). Tùy thuộc vào nhiệt độ, không khí có thể giữ một lượng hơi nước cố định; độ ẩm tương đối là tỷ lệ hơi nước thực tế trong không khí so với con số cố định này. Ví dụ, ở 20 độ C, một mét khối khí có thể chứa được khoảng 18 gram nước. Đây là một trạng thái bão hòa, hay còn gọi là độ ẩm tương đối 100%. Trong một căn nhà trung bình ở mức 20 độ C, độ ẩm tương đối lý tưởng nên ở khoảng giữa 30 – 50%. Nếu độ ẩm cao hơn, bạn sẽ cảm thấy rất khó chịu, ngột ngạt và ngửi thấy mùi mốc, bị các bệnh hô hấp. Do đó, nếu muốn duy trì độ ẩm thích hợp, bạn cần một máy hút ẩm.
Hãy tưởng tượng bạn đang thưởng thức một lon soda trong một ngày đặc biệt “ấm áp”. Khi bạn cầm chiếc lon lên, bạn có thể nhận thấy nó khá ướt, do có hơi ẩm ở bên ngoài. Tại sao vậy? Khi không khí mất nhiệt, nó cũng bắt đầu mất khả năng duy trì độ ẩm; bề mặt lạnh hơn của lon soda sẽ thu hút hơi nước từ không khí nóng hơn ở xung quanh và tạo ra sự ngưng tụ hơi nước. Máy hút ẩm của bạn cũng hoạt động theo kiểu tương tự: ngưng tụ hơi nước bằng một máy nén lạnh.
Hầu hết các máy hút ẩm có thể được chia thành 5 thành phần chính:
– Fan Compressor: Thiết bị giúp nén và lan toả rộng một khí lạnh như freon để làm mát cuộn dây của máy hút ẩm.
– Reheater: Thu và giữ nhiệt lượng tạo ra từ quá trình làm mát.
– Compressor cooling coils: Cuộn dây làm mát máy nén
– Reservoir: bình chứa nước
Chiếc quạt sẽ thu thập không khí từ các khu vực xung quanh và hút không khí vào trong máy hút ẩm. Không khí đi vào trong sẽ được tiếp xúc với cuộn dây làm mát của máy hút ẩm. Các cuộn dây này sẽ sử dụng cơ chế ngưng tụ để tách hơi ẩm từ không khí. Hơi ẩm thu được sẽ đọng thành giọt và chảy vào bình chứa của máy hút ẩm. Máy hút ẩm sẽ làm nóng không khí (đã được tách hơi ẩm) và đưa nó trở lại vào phòng.
Máy hút ẩm thường có một bình nhựa chứa nước có thể tháo rời, khi đầy thì bạn có thể tháo ra mang đi đổ. Tuy nhiên bạn cũng có thể nối một ống dây vào và dẫn nước thẳng vào cống. Hầu hết các máy hút ẩm đều có tính năng tự động ngắt khi nước trong bình chứa đã đầy, do đó bạn không phải lo nước bị tràn ra ngoài.
Nhiều máy hút ẩm cũng được trang bị ẩm kế, cho phép bạn xác định độ ẩm mong muốn. Ví dụ, nếu bạn chọn độ ẩm 50% thì máy hút ẩm sẽ làm việc và duy trì độ ẩm này trong phòng.
Chọn mua máy hút ẩm
Nói chung, tính năng cơ bản của máy hút ẩm chỉ đơn giản là hút ẩm, tự ngắt khi bình chứa đầy, điều chỉnh ẩm độ theo ý muốn, nhưng máy hút ẩm được phân ra thành hai loại, loại điều khiển cơ và loại điều khiển điện tử.
Các máy điều khiển điện tử thường có giá cao hơn loại điều khiển cơ, hiệu suất hút ẩm lớn hơn, có thêm các tính năng như tăng giảm tốc độ quạt, có chế độ sấy không khí (giúp không khí nhanh khô hơn), thanh lọc không khí (filter), chế độ hẹn giờ tắt… Các căn phòng rộng từ 30 m2 trở lên thì cần mua máy hút ẩm điều khiển điện tử, vì hầu như không có loại điều khiển cơ hiệu suất lớn như vậy.
Mức hiệu suất hút ẩm phổ biến nhất là 12l/ngày, 16l/ngày và 20l/ngày và ở mức này thì nên chọn máy điều khiển cơ sẽ có giá rẻ hơn (từ 3,5-6 triệu đồng).
Thị trường có khá nhiều thương hiệu máy hút ẩm như: Edison, Jacon, Aikyo, FujiE, Nagakawa, Welix, Daiwa, Aquaria, Steba…, tuy nhiên loại máy này không có bán rộng rãi. Bạn phải mua trên một số website bán hàng trực tuyến (không được tận mắt ngắm nghía máy và cân nhắc) hoặc ở Hà Nội có thể ra chợ Hàng Khoai, tuy nhiên hầu hết các nơi bán chỉ có một – hai mẫu. Tại các siêu thị điện máy như Trần Anh, Pico, Nguyễn Kim…, bạn cũng chỉ có rất ít lựa chọn, chỉ có khoảng 2 máy có hiệu suất khác nhau. Các siêu thị lớn như BigC cũng không có loại máy này.
Sau khi khảo sát một loạt các siêu thị và cửa hàng đồ điện/điện máy, tôi thấy khá ưng ý mẫu máy Nagakawa điều khiển cơ, hiệu suất 16l/ngày đang có bán tại Trần Anh với giá 4.990.000 đồng. Mẫu này khá gọn nhẹ, hình thức đẹp, chắc chắn, mức hiệu suất vừa phải không quá thấp, giá cũng vừa tầm. Một mẫu Nagakawa khác điều khiển điện tử, hiệu suất 20l/ngày có giá 5.990.000 đồng có vẻ hơi cồng kềnh. Trần Anh có bán mấy mẫu khác của FujiE, giá thấp hơn Nagakawa khoảng 500.000 đồng.
Tại Pico, bạn có thể chọn mua mẫu máy cơ Aikyo hiệu suất 25l/ngày với giá 5.699.000đ nếu có nhu cầu hút ẩm cho không gian rộng. Hầu hết các mẫu máy hút ẩm trên thị trường đều là hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Nguyễn Kim có hai mẫu của Steba nhập khẩu từ Đức, giá khá cao: 6,4 và 8,8 triệu đồng tương ứng cho hai mức hiệu suất 10l/ngày và 16l/ngày.
Một số web bán hàng trực tuyến có thể cho giá bán thấp hơn các siêu thị khoảng 200-300 nghìn đồng với cùng một model, song bạn nên mua tại các siêu thị để được bảo hành tốt nhất, vì các sản phẩm này hầu hết được bảo hành tại nơi bán.
Cách sử dụng máy hút ẩm
Các máy hút ẩm có khả năng hút ẩm khoảng 10-12l/ngày thường có mức công suất 210-250W, những mẫu cao hơn có công suất khoảng 400-600W, thấp hơn nhiều so với điều hoà (loại điều hòa 12.000 BTU thường có công suất trung bình khoảng 1,1 – 1,3 KW), do đó về tổng thể máy hút ẩm tiêu thụ ít điện năng hơn điều hoà.
Theo lời khuyên của How Stuff Works, để thực sự tiết kiệm hóa đơn tiền điện của bạn, bạn đừng bật máy cả ngày, đồng thời thiết lập ẩm kế ở mức hợp lý (50% chứ không phải là 30%). Bạn cũng cần đóng kín cửa và cửa sổ khi chạy máy hút ẩm để tăng hiệu quả cũng như tránh cho máy phải chạy liên tục ở cường độ cao.
Hầu hết các máy hút ẩm xả không khí từ phía trên của máy, nhưng nếu máy hút ẩm của bạn có cửa xả ở phía sau, bạn cần đặt máy ở xa tường và các đồ nội thất để cho không khí lưu thông tự do. Hãy giữ nó cách xa nguồn bụi hoặc bụi bẩn, vì điều này có thể nhanh chóng làm tắc nghẽn máy. Thường xuyên kiểm tra và làm sạch bộ lọc của máy, tránh để bụi bẩn bám vào sẽ làm giảm hiệu quả hút ẩm.
Bạn có thể tận dụng lượng nước thu được từ máy hút ẩm để tưới cây, vì mặc dù nước này không dùng để uống được nhưng nó rất thích hợp với cây trồng do nó ít mặn hơn nước từ vòi.
